Bên cạnh những chiến lược về quyền chọn, cổ tức được xem là cách duy nhất để nhà đầu tư lấy được lợi nhuận từ việc sở hữu cổ phiếu mà không phải bán chúng đi.
Công ty có thể lựa chọn một trong hai phương án: giữ lại toàn bộ lợi nhuận để tái đầu tư vào các hoạt động trong tương lai với hi vọng có thể tạo ra được nhiều lợi nhuận hơn và giá cổ phiếu trong tương lai sẽ được thị trường đánh giá cao hơn. Hoặc là công ty sẽ phân phối một tỷ lệ lợi nhuận nhất định cho các cổ đông dưới dạng cổ tức. (Các nhà quản trị cũng có thể chọn việc mua lại cổ phần của chính mình như một hình thức phân phối lợi ích cho các cổ đông).
Trong trường hợp lựa chọn thứ nhất, công ty phải luôn giữ tốc độ tăng trưởng trên mức trung bình để chứng minh một cách thuyết phục rằng việc tái đầu tư vào công ty sẽ tạo ra một tỷ suất sinh lợi cho nhà đầu tư lớn hơn là việc trả cổ tức. Nói một cách chung nhất thì khi công ty tăng trưởng chậm nghĩa là các cơ hội đầu tư trong tương lai không có nhiều triển vọng, giá cổ phiếu của nó sẽ không thể tăng nhiều và lúc này công ty nên chi trả cổ tức cho các cổ đông. Tốc độ tăng trưởng của một công ty sẽ giảm xuống, chững lại sau khi công ty đã đạt tới mức vốn hóa thị trường lớn. Xét một công ty bình thường, khi nó đạt tới một quy mô nhất định mà tại đó công ty không còn có tiềm năng tăng trưởng nhanh và mạnh ở mức 30% đến 40% nữa thì việc có bao nhiêu tiền để tái đầu tư trở nên không còn quan trọng. Tại một điểm nhất định, luật số lớn sẽ khiến cho một công ty có mức vốn hóa thị trường khổng lồ và thể hiện một tốc độ tăng trưởng ấn tượng mà thị trường không thể có.
Microsoft có thể là một ví dụ điển hình cho trường hợp này. Trong một vài năm gần đây, Microsoft là một minh họa hoàn hảo cho những gì có thể xảy ra khi tốc độ tăng trưởng của công ty bị giảm đi, không được cao như trước. Sở dĩ Microsoft có quá nhiều tiền mặt ở ngân hàng bởi họ đã không tìm ra những dự án đầu tư đủ hấp dẫn - Điều này cũng có thể hiểu được, bởi không thể có một cổ phiếu nào duy trì được sự tăng trưởng cao mãi mãi!
Thực tế khi Microsoft bắt đầu trả cổ tức, đó không phải là một dấu hiệu cho thấy sự suy giảm trong hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Điều này chỉ đơn giản chỉ ra rằng Microsoft đã trở thành một công ty quá lớn và đã bước sang một giai đoạn mới trong chu kỳ kinh doanh của mình. Điều đó có nghĩa là ở giai đoạn mới này, nó có thể sẽ không có được khả năng tăng trưởng gấp đôi hay gấp ba lần như trước nữa.
Cổ tức sẽ không làm bạn mất phương hướng
Với việc chi trả cổ tức, các nhà quản trị về cơ bản đã thừa nhận rằng lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh nếu được phân phối cho các cổ đông hơn sẽ là tốt hơn để lại tất cả để tái đầu tư. Nói cách khác, các nhà quản trị cảm thấy rằng việc dùng tất cả lợi nhuận để tái đầu tư nhằm tìm kiếm một khả năng tăng trưởng cao hơn với tỷ suất sinh lợi cao hơn sẽ không hấp dẫn nhà đầu tư bằng việc phân phối lợi nhuận cho họ dưới dạng cổ tức.
Một động cơ khác để công ty chi trả cổ tức: Một chính sách cổ tức gia tăng đều được xem như là một dấu hiệu mạnh mẽ nhất cho thấy công ty vẫn đang tiếp tục thành công. Đây là điều tuyệt vời nhất mà cổ tức đã mang lại cho công ty.
Cổ tức không làm bạn mất phương hướng bởi cổ tức không giống như thu nhập. Thu nhập tương lai cơ bản được dựa trên dự đoán tốt nhất của một kế toán viên về lợi nhuận của công ty. Lẽ thường, các công ty phải xác nhận lại những báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh trong quá khứ do yêu cầu của các chuẩn mực kế toán hiện hành và điều này có thể gây ra những vấn đề đáng để các nhà đầu tư xem xét. Nhà đầu tư có thể đưa ra những dự đoán về giá trong tương lai của cổ phiếu trên cơ sở những dữ liệu trong quá khứ.
Tỷ lệ tăng trưởng kỳ vọng cũng không đáng tin cậy. Một công ty có thể phát biểu về những cơ hội tăng trưởng tuyệt vời mà công ty sẽ thực hiện trong một vài năm tới. Nhưng chẳng có gì đảm bảo rằng họ sẽ lấy phần lớn khoản thu nhập để tái đầu tư, hay số lợi nhuận đó sẽ rơi vào túi của các nhà quản trị? Ngay trong trường hợp các vấn đề này rất minh bạch, những kế hoạch rõ ràng mà công ty dự định cho tương lai cũng ảnh hưởng đến giá cổ phiếu hôm nay. Nếu các kế hoạch đó thất bại, nghĩa là trong tương lai chúng không được thực hiện thì lúc này danh mục đầu tư của bạn sẽ bị “hố” một vố nặng.
Tuy nhiên, bạn có thể chắc chắn yên tâm rằng không có một kế toán viên nào có thể tuyên bố rõ ràng về mức cổ tức sẽ chi trả cho các cổ đông và lấy cổ tức của bạn để kiểm tra lại. Cổ tức bạn nhận được - dựa trên số cổ phiếu bạn nắm giữ - hoàn toàn thuộc về bạn, 100% là như vây. Bạn có thế sử dụng chúng để làm bất cứ thứ gì bạn thích: trả nợ, tiêu dùng, mua sắm hay mua cổ phiếu của một công ty nào đó mà bạn cho là rất có triển vọng.
Ai là người quyết định chính sách cổ tức?
Ban giám đốc của công ty là những người quyết đinh chính sách cổ tức. Ban quản trị sẽ quyết định xem bao nhiêu phần trăm thu nhập được trả về cho các cổ đông và bao nhiêu phần trăm thu nhập được giữ lại. Tại Mỹ, mặc dù cổ tức được chia theo quý, nhưng nhà đầu tư nên biết là công ty không bị ép buộc phải trả cổ tức hàng quý. Thực tế, công ty có thể ngừng chi trả cổ tức bất cứ lúc nào, tuy nhiên điều này hiếm khi xảy ra đặc biệt là với những công ty có lịch sử chi trả cổ tức lâu đời.
Nếu các cổ đông đã quen với việc chi trả cổ tức hằng quý từ một công ty trưởng thành thì một sự ngưng chi trả cổ tức đột ngột cũng giống như một một vụ tự tử về mặt tài chính của doanh nghiệp”. Trừ khi quyết định không tiếp tục chi trả cổ tức nữa được dựa trên những chiến lược có tính chất quyết định, nghĩa là việc đầu tư từ tất cả lợi nhuận vào các dự án mở rộng rõ ràng mang lại hiệu quả rất lớn, nếu không nó sẽ gây ra một tâm lý không tốt cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư sẽ cho rằng đang có những điều bất ổn đối với các giá trị cơ bản của công ty, rằng công ty đang gặp khó khăn về tài chính và có thể có nguy cơ phá sản. Vì lý do này, ban quan trị thường ưu tiên sử dụng chính sách chi trả cổ tức ổn định.
Cổ phiếu được chia cổ tức (còn gọi là cổ phiếu thu nhập) giống và khác với trái phiếu như thế nào?
Khi sở hữu các loại cổ phiếu được chia cổ tức, bạn cũng sẽ muốn xem xét khả năng thay đổi cổ tức và giá cổ phiếu cũng như so sánh với những cổ phiếu tăng trưởng mà không được hưởng cổ tức.
Một công ty đại chúng thường phải đối mặt với nhiều phản ứng khác nhau của thị trường nếu như nó không tiếp tục duy trì hoặc thực hiện cắt giảm cổ tức. Chừng nào nhà đầu tư còn nắm giữ cổ phiếu thu nhập thì chừng ấy nhà đầu tư còn chắc chắn về mức thu nhập dựa trên các giá trị cơ bản của cổ phiếu. Do vậy, thông thường nhà đầu tư cũng xem xét cổ tức của các cổ phần thu nhập giống như cách họ xem xét tiền lãi trái phiếu mà họ nhận được từ các loại trái phiếu.
Do vậy, cổ phiếu thu nhập được xem tương tự như trái phiếu, cổ phiếu chi trả cổ tức có khuynh hướng thể hiện đặc trưng mức giá hấp dẫn ở mức vừa phải so với cổ phiếu tăng trưởng. Cổ phiếu trả cổ tức, cũng mang lại thu nhập ổn định tương tự như trái phiếu, mặt khác nó còn cung cấp cho nhà đầu tư một cơ hội sinh lời tiềm năng từ chênh lệch giá (lãi vốn) nếu công ty làm ăn tốt, được thị trường đánh giá cao.
Nhà đầu tư nên tìm kiếm những cổ phiếu thị trường có tiềm năng tăng trưởng, kết hợp với một chính sách cổ tức ổn định. Một danh mục đầu tư với các cổ phiếu được trả cổ tức được xem là có giá ít biến động hơn so với danh mục đầu tư các cổ phiếu tăng trưởng.
Thay lời kết
Một công ty không thể giữ được tốc độ tăng trưởng mãi mãi. Một khi nó chạm đến một quy mô nhất định và các cơ hội tăng trưởng trong tương lai không còn tiềm năng thì việc phân phối cổ tức có lẽ là cách tốt nhất mà các nhà quản trị làm yên lòng các cổ đông cũng như nhà đầu tư đối với việc nhận lại một phần thu nhập từ hoạt động của công ty. Một thông báo chi trả cổ tức có thể được xem là một tín hiệu cho thấy công ty đang tăng trưởng chậm lại, tuy nhiên nó cũng là bằng chứng cho thấy khả năng công ty còn có thể tiếp tục tạo ra lợi nhuận. Cuối cùng điều quan trong nhất là, tiền mặt trong tay bạn là bằng chứng cho thấy lợi nhuận ở đó, và bạn có thể tái đầu tư hay tiêu tiền phù hợp nhất theo cách của mình.
